Programma Landelijke netwerkdag voor taalspecialisten

Hoe geven basisscholen invulling aan het onderwijsleerproces op het gebied van mondelinge taalvaardigheid? Hoe vaardig zijn leerlingen eind groep 8 op het gebied van luisteren, spreken en gesprekken, hoe taalrijk is hun omgeving en welke taalactiviteiten ontplooien zij thuis? En hoe hangen kenmerken van het onderwijsleerproces en van leerlingen samen met de verschillen in leerlingprestaties?

Tijdens deze bijdrage zullen we ingaan op de resultaten van het peilingsonderzoek Mondelinge taalvaardigheid dat in schooljaar 2016/2017 onder regie van de Inspectie van het Onderwijs is uitgevoerd. We staan daarbij ook stil bij de eerste duiding van deze resultaten en de aanbevelingen die een focusgroep van experts uit onderwijspraktijk, -beleid en –onderzoek formuleerde. Graag zetten wij dit gesprek tijdens deze bijdrage met u voort en gaan wij in op uw vragen.

Marleen van der Lubbe is programmamanager Peil.onderwijs bij de Inspectie van het Onderwijs. In die functie voert zij namens de inspectie de regie over de verschillende peilingsonderzoeken die als onderdeel van Peil.onderwijs worden uitgevoerd.

Thea Manders is inspecteur basisonderwijs. Zij was lid van de begeleidingscommissie van het peilingsonderzoek mondelinge taalvaardigheid.

26% van de kinderen in Nederland groeit op in een gezin met een migratie achtergrond. De overgrote meerderheid van deze kinderen leert hierdoor naast het Nederlands een andere taal. Andere kinderen worden meertalig doordat ze in Friesland wonen, een officieel tweetalige provincie, of doordat er thuis een andere regionale taal gesproken wordt. Ook zijn er kinderen die naast gesproken Nederlands, gebarentaal leren. En veel kinderen beheersen naast standaard Nederlands, andere registers zoals straat- of texttaal. Nederland is, kortom, een linguïstisch divers land en het is essentieel om te weten wat deze diversiteit voor kinderen betekent. In deze lezing loop ik een aantal populaire ideeën over meertalige taalontwikkeling langs, waarbij ik kies voor een brede invulling van het begrip “meertalig”. Ik bespreek deze ideeën aan de hand van inzichten uit wetenschappelijk onderzoek.

Elma Blom is hoogleraar Taalontwikkeling en Meertaligheid in Gezin en Onderwijs bij de afdeling Orthopedagogiek: Cognitieve en Motorische Ontwikkelingsproblemen. Haar onderzoek en publicaties gaan over meertaligheid in relatie tot de omgeving waar kinderen in opgroeien en waar ze in functioneren, cognitieve effecten van meertaligheid, het onderscheiden van taalachterstand en TOS, en verbetering van de diagnostiek bij meertalige kinderen. 

Op 7 mei zullen de totale opbrengsten van de negen leergebieden online gepresenteerd worden op de website Curriculum.nu, ook die van het leergebied Nederlands. De contouren voor de nieuwe kerndoelen en eindtermen worden daarmee echt zichtbaar.

Vanaf 7 mei volgt nog een laatste lange consultatieperiode, waarin iedereen feedback kan geven op de dan aangevulde, aangescherpte en uitgewerkte bouwstenen.

Op de netwerkdag zullen leden van het ontwikkelteam de tussenproducten presenteren en is er uitgebreid de gelegenheid om er met elkaar als taalspecialsten over in gesprek te gaan. De feedback zal teruggekoppeld worden aan het ontwikkelteam!

Meer informatie op: https://curriculum.nu/

We gaan met elkaar in gesprek over de zeven nieuwe bouwstenen voor nieuwe kerndoelen en eindtermen.

NL 1.2 Interactie draagt bij aan taal- en denk-ontwikkeling         

NL 2.1 Een leven lang taal en taalgebruik ontwikkelen   

NL 3.1 Meertaligheid: ontwikkeling van taal- en cultuur-bewustzijn         

NL 4.1 Experimen-teren met taal en vormen van taal    

NL 5.1 Doelgericht communiceren        

NL 6.1 Kritisch (digitale) informatie verwerken   

NL 7.1 Lees-motivatie en literaire competentie