Iedereen kan meedoen met de Natuur- en Techniekles
De inzet van moedertalen in inclusief, taalgericht vakonderwijs

Zaakvakonderwijs en taal zijn nauw met elkaar verbonden. Wie de leraar en de medeleerlingen niet kan volgen, teksten niet goed begrijpt of zich moeilijk in taal kan uitdrukken, zal moeite hebben om kennis over de vakinhoud op te doen. Taal blijft het voornaamste medium om die kennis in uit te drukken. Voor nieuwkomers en andere tweedetaalleerders is het dan ook essentieel om binnen de vaklessen aandacht aan taal te besteden, en daarbij ook de aanwezige moedertalen te benutten. Leerlingen brengen met hun moedertalen namelijk kennis en taalvaardigheid mee naar de klas die veelal onbenut blijven.

Een internationale onderzoeksgroep heeft in drie landen (Nederland, Noorwegen en Zweden) onderzocht welke strategieën kunnen worden ingezet om alle leerlingen bij Natuur en Techniek te betrekken. In bovenbouwgroepen met verschillende percentages meertalige leerlingen werden drie N&T-onderwerpen behandeld gedurende het schooljaar 2018-2019: geluid, onderhoud en slijtage, en plantengroei. De leerkrachten werden gestimuleerd om te experimenteren met vier strategieën die de deelname van alle leerlingen aan de vaklessen kunnen bevorderen:

1.            Interactie over het onderwerp bevorderen
2.            Geplande scaffolding van taal
3.            Interactieve scaffolding van taal
4.            Meertalige hulpbronnen inzetten

In de workshop zoomen we in op de vierde strategie. We laten zien hoe deze strategie verweven is in de lesmaterialen, hoe de inzet van moedertalen in de klas eruit kan zien, en wat ervaringen waren in het werken met deze strategie in de klas in de drie verschillende landen. Wat kunnen we leren van de ervaringen in de Noorse en Zweedse klassen, waar meertaligheid al langer positief wordt benaderd? Vervolgens slaan we de brug naar de praktijk van de deelnemers: waar zien zij ruimte voor de inzet van meertalige hulpbronnen (moedertalen) in de klas? Waar zien zij kansen, en waar bedreigingen? Welke strategieën zijn ze bereid uit te proberen in hun eigen onderwijspraktijk?

Suzanne van Norden is docent op de pabo Marnix Academie en auteur van enkele boeken en een blog over interactief schrijfonderwijs en heeft een eigen begeleidingspraktijk. Zij heeft vanuit haar ervaring met taalgericht vakonderwijs op de basisschool meegewerkt aan dit onderzoek naar voorwaarden voor inclusief, taalgewricht natuur- en techniekonderwijs.

Tijd en locatie

    • vol